شناسایی ژن‏های کمپلکس nhe در باسیلوس سرئوس‏های جدا شده از برنج در استان زنجان با روش pcr چندگانه

هدف: باسیلوس سرئوس باکتری گرم مثبت و اسپورزایی است که به‏طور وسیعی در طبیعت انتشار دارد. بسیاری از سویه‏های این باکتری باعث مسمومیت غذایی با علایم اسهال و استفراغ می‏شوند. بیماری‏های نوع اسهالی توسط انتروتوکسین‏های همولیزین hbl، غیرهمولیتیک nhe و سیتوتوکسین k ایجاد می‏شود. برنج یکی از غذاهای پرمصرف در ایران است که ممکن است توسط باسیلوس سرئوس آلوده شود. هدف از این تحقیق بررسی حضور ژن‏های انتروتوکسیژنیک کمپلکس nhe باسیلوس سرئوس‏های جدا شده در تعدادی برنج‏های خردیداری شده استان زنجان بود. مواد و روش‏ها: تعداد ده نمونه برنج به‏طور تصادفی از فروشگاه‏ها خریداری شد. از هر نمونه برنج و با استفاده از محیط کشت انتخابی (pempa)، باسیلوس سرئوس جداسازی شد. روی این کلونی‏های جدا شده آزمون‏های تأییدی بیوشیمیایی انجام گرفت، همچنین تشخیص مولکولی باسیلوس سرئوس با استفاده از آغازگرهای اختصاصی انجام شد. سپس نمونه‏های تأیید شده از نظر باسیلوس سرئوس برای ژن‏های کمپلکس nhe با آغازگر های اختصاصی و با روش pcr چندگانه بررسی شدند. نتایج: مطابق یافته‏ها تمام نمونه‏های برنج مورد مطالعه با باکتری‏های باسیلوس سرئوس آلوده بودند و در هشت نمونه از باکتری‏های جدا شده ژن‏های کمپلکس nhe مشاهده شد. نتیجه‏گیری: با توجه به این که باسیلوس سرئوس می‏تواند دماهای بالا را تحمل کند، در برنج پخته شده اسپور‏ها می‏توانند در اثر حرارت مجدد جوانه بزنند. pcr چندگانه برای کمپلکس nhe روش سریع و مطمئنی برای شناسایی باسیلوس سرئوس انتروتوکسیژنیک از غیر‏انتروتوکسیژنیک است. با وجود آن‏که که برنج رژیم اصلی ایران است، مطالعه کمّی از نظر میکروبیولوژی روی این ماده غذایی صورت گرفته است. افزایش اطلاعات درباره بیماری‏زایی و شیوع ژن‏های مهم در مسمومیت غذایی می‏تواند در پیشگیری از مسمومیت‏های غذایی مؤثر باشد.